
Obowiązek posiadania minimalnych obsad ekologicznych drzew i krzewów w przeliczeniu na jednostkę powierzchni danej uprawy podczas realizacji programu rolnośrodowiskowego objętego PROW 2004-2006 został wprowadzony z dniem wejścia w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 lutego 2009 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. nr 33, poz. 255), natomiast w odniesieniu do programu rolnośrodowiskowego objętego PROW 2007-2013, z dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. nr 33, poz. 262). Wprowadzenie ww. obowiązku miało na celu ochronę prawną przed niewłaściwym wydatkowaniem funduszy unijnych i uniknięcia sytuacji tworzenia sztucznych warunków w celu uzyskania korzyści finansowych.
Zmiany minimalnych obsad ekologicznych drzew i krzewów w odniesieniu do realizacji programu rolnośrodowiskowego objętego PROW 2004-2006 zostały wprowadzone zmianą rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2010 r., Dz. U. nr 31, poz. 158, a w odniesieniu do programu rolnośrodowiskowego objętego PROW 2007-2013 zmianą rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 września 2009 r. Dz. U. nr 161, poz. 1286 i są one obowiązujące. Ww. rozporządzenia określają w większości niższe wartości minimalnych obsad drzew i krzewów w ramach poszczególnych wariantów i są adekwatne dla upraw sadowniczych prowadzonych zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego. Obowiązujące wartości minimalnej obsady uwzględniają nie tylko bieżące, nowe nasadzenia, ale także stare sady i jagodniki, mające nierzadko kilkadziesiąt lat. Stare sady składają się często z drzew wysokopiennych, sadzonych na bardzo silnych podkładkach. W takich starych sadach zmiana istniejącej juz architektury nasadzeń byłaby niepożądana, a zatem niepożądane byłoby również dosadzanie drzew i krzewów w celu uzyskania większej obsady.
Obowiązująca minimalna obsada ekologicznych drzew i krzewów w programie rolnośrodowiskowym w ramach PROW 2004-2006:
Gatunek / rodzaj drzewa lub krzewu |
Obsada minimalna (w szt./ha) |
Brzoskwinia | 300 |
Czereśnia | 125 |
Dereń | 300 |
Głóg | 300 |
Grusza |
150 |
Jabłoń | 125 |
Jarząb pospolity |
300 |
Kalina koralowa |
1 600 |
Leszczyna |
200 |
Morela |
200 |
Orzech włoski |
75 |
Śliwa domowa Śliwa tarnina |
300 |
Wiśnia |
300 |
Aronia |
1 500 |
Berberys |
1 600 |
Bez czarny |
500 |
Borówka wysoka |
1 500 |
Borówka brusznica |
20 000 |
Borówka niska |
4 000 |
Jagoda kamczacka |
1 800 |
Jeżyna |
3 000 |
Maliny |
4 600 |
Pigwa pospolita |
500 |
Pigwowiec | 2 000 |
Porzeczki, agrest |
1 600 |
Poziomka | 40 000 |
Rokitnik zwyczajny |
700 |
Róża pomarszczona | 1 500 |
Róża dzika | 600 |
Truskawka | 25 000 |
Winorośl |
1 500 |
Żurawina |
20 000 |
W programie rolnośrodowiskowym w ramach PROW 2007-2013 obowiązująca minimalna obsada ekologicznych drzew i krzewów jest na tym samym poziomie co przedstawiona powyżej w ramach programu rolnośrodowiskowego PROW 2004-2006. Dodatkowo określona jest minimalna obsada dla agrestu 1500 szt./ha, śliwy japońskiej 300 szt./ha, świdośliwy 1.500 szt./ha.
Odnosząc się do postulatu zmiany systemu zmniejszeń płatności rolno środowiskowej w przypadku nie spełnienia wymogu minimalnej obsady drzew i krzewów, zostanie on wzięty pod uwagę przy pracach legislacyjnych nad zmianą rozporządzenia rolno środowiskowego.